Uzależnienie od kodeiny – objawy i leczenie. Dlaczego kodeina uzależnia?

Kodeina, choć często uważana za stosunkowo bezpieczny lek przeciwbólowy, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeśli jest nadużywana. Uzależnienie od kodeiny rozwija się stopniowo, a jego objawy mogą być subtelne i trudne do zauważenia w początkowych fazach. Z czasem jednak użytkownicy zaczynają zauważać, że potrzebują coraz większych dawek, by uzyskać ten sam efekt, co prowadzi do rozwinięcia pełnoobjawowego uzależnienia. W artykule omówimy, czym jest kodeina, dlaczego uzależnia oraz jakie są objawy i sposoby leczenia tego uzależnienia.

Czym jest kodeina? Leki zawierające kodeinę

Kodeina to alkaloid opiumowy, który jest stosowany głównie w leczeniu umiarkowanego bólu oraz kaszlu. Działa poprzez blokowanie receptorów bólowych w mózgu, co zmniejsza odczuwanie bólu i ma działanie uspokajające. Kodeina jest obecna w wielu lekach przeciwbólowych, przeciwkaszlowych oraz dostępnych bez recepty preparatach, takich jak syropy na kaszel czy tabletki na przeziębienie.

W Polsce kodeina jest dostępna w postaci leków wydawanych zarówno na receptę, jak i bez niej, w zależności od stężenia substancji czynnej. Popularne preparaty to np. Thiocodin, Solpadeine oraz leki złożone zawierające kodeinę i paracetamol. Ze względu na swoje działanie przeciwbólowe i uspokajające, jest chętnie stosowana przez osoby zmagające się z bólami przewlekłymi lub silnymi infekcjami dróg oddechowych.

Dlaczego kodeina uzależnia?

Uzależniające działanie kodeiny wynika z jej wpływu na układ nagrody w mózgu, podobnie jak inne opioidy. Po zażyciu kodeiny, substancja ta przekształca się w morfinę, która wiąże się z receptorami opioidowymi w mózgu. Wywołuje to uczucie euforii, relaksu i ulgi, które mogą stać się pożądane i prowadzić do regularnego jej stosowania. Z czasem organizm rozwija tolerancję na kodeinę, co oznacza, że użytkownik potrzebuje coraz większych dawek, aby osiągnąć ten sam efekt.

Nadużywanie kodeiny prowadzi nie tylko do fizycznego uzależnienia, ale także do psychicznego – osoba uzależniona może odczuwać silną potrzebę zażywania leku nawet w sytuacjach, gdy nie ma już do tego medycznych wskazań. Wpływ kodeiny na układ nerwowy sprawia, że jej odstawienie jest trudne i często wymaga wsparcia specjalistycznego.

Jak rozpoznać uzależnienie od kodeiny?

Uzależnienie od kodeiny rozwija się stopniowo, a jego objawy mogą obejmować zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne. Do najczęstszych sygnałów alarmowych należą:

• Ciągłe zwiększanie dawki leku bez konsultacji z lekarzem.
• Odczuwanie silnej potrzeby zażycia kodeiny, nawet w braku bólu.
• Problemy z koncentracją i sennością.
• Drażliwość i zmienność nastroju w przypadku braku dostępu do leku.
• Występowanie objawów odstawienia, takich jak bóle mięśni, nudności, potliwość, gdy lek nie jest przyjmowany regularnie.

Osoby uzależnione mogą również zmieniać lekarzy w celu zdobycia recept na kodeinę lub korzystać z różnych źródeł, by uzyskać dostęp do leków. W zaawansowanym stadium uzależnienia, kodeina staje się priorytetem w życiu osoby uzależnionej, co negatywnie wpływa na jej zdrowie, relacje społeczne oraz zdolność do pracy.

Leczenie uzależnienia od kodeiny

Leczenie uzależnienia od kodeiny jest procesem wieloetapowym i zazwyczaj obejmuje zarówno terapię farmakologiczną, jak i psychoterapię. Kluczowym krokiem jest detoksykacja, czyli stopniowe odstawienie kodeiny, aby zmniejszyć objawy odstawienia. W niektórych przypadkach stosuje się leki wspomagające ten proces, takie jak metadon czy buprenorfina, które pomagają kontrolować objawy fizycznego uzależnienia.

Równie ważnym elementem leczenia jest psychoterapia, w której osoba uzależniona uczy się radzenia sobie z pokusami, zarządzania stresem i rozpoznawania mechanizmów, które doprowadziły do uzależnienia. Terapeuci często stosują podejścia behawioralne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT), aby pomóc pacjentom zmieniać szkodliwe wzorce myślowe i zachowania.

Leczenie uzależnienia od kodeiny jest procesem długotrwałym i wymaga zaangażowania zarówno pacjenta, jak i wsparcia bliskich oraz specjalistów. Jednak odpowiednia opieka medyczna i psychologiczna pozwala na powrót do zdrowia i normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.