Wpływ traumy na uzależnienie – co warto wiedzieć?

Jednym z najczęstszych powodów sięgania po alkohol, narkotyki czy inne używki jest doświadczenie traumatycznego wydarzenia. W momentach smutku, depresji czy poczucia beznadziei spowodowanego przez taką sytuację, stajesz się podatny na niezdrowe sposoby radzenia sobie. W takich chwilach poszukiwanie ulgi w substancjach staje się często mechanizmem obronnym, który, choć chwilowo łagodzi ból, prowadzi do jeszcze głębszych problemów.

Wpływ traumy na Twoje życie

Trauma to głęboka i trwała reakcja emocjonalna, która często wynika ze stresującej sytuacji. Do tego rodzaju wydarzenia może dojść na każdym etapie życia i może ono dotknąć każdego. Te same doświadczenia mogą wywoływać różne reakcje u innych osób, dlatego ważne jest, aby nie bagatelizować przeżyć drugiego człowieka. Trauma jest zjawiskiem bardzo indywidualnym, a jej wpływ zależy od wielu czynników. Osobiste zasoby, wsparcie społeczne czy też wcześniejsze doświadczenia, kształtują sposób, w jaki radzisz sobie z trudnościami.

Istnieją trzy główne typy traumy: 

• Ostra – wynikająca z pojedynczego incydentu, na przykład: wypadek samochodowy, napaść, klęska żywiołowa.
• Przewlekła – trauma powtarzająca się i przedłużająca, na przykład: wieloletnie doświadczanie przemocy fizycznej lub psychicznej w związku, uporczywe prześladowanie (stalking).
• Złożona trauma – wystawienie się na różnorodne i liczne wydarzenia traumatyczne o charakterze inwazyjnym i interpersonalnym, na przykład: dziecko wychowujące się w rodzinie dysfunkcyjnej, w której dochodziło do zaniedbań, przemocy oraz uzależnień.

Trauma wytwarza emocjonalny ból.  Dlatego też w wielu przypadkach prowadzi do poszukiwania ulgi w substancji lub specyficznej aktywności, co z czasem może doprowadzić do uzależnienia. Takie środki, choć na chwilę pomagają w tłumieniu wspomnień i emocji, w rzeczywistości utrwalają destrukcyjne mechanizmy obronne, które nie pozwalają na trwałe rozwiązanie problemu.

Wpływ traumy na uzależnienie

Bardzo ważne w leczeniu uzależnienia jest wzięcie pod uwagę traumy, ponieważ to ona może być jego źródłem. Trauma jest bardzo powszechnym zjawiskiem wśród osób zmagających się z uzależnieniami. Badania pokazują, że około 85% osób uzależnionych doświadczyło przynajmniej jednego traumatycznego wydarzenia w swoim życiu. Oznacza to, że na 20 osób uzależnionych, aż 17 zmaga się z traumą.

Każdy może doświadczyć traumy, ale to, czy stanie się ona przyczyną głębszych zaburzeń, zależy od indywidualnych predyspozycji i środowiska. Kiedy trauma już wystąpi, często prowadzi do szukania sposobów na radzenie sobie z bólem – jednym z nich bywa angażowanie się w różne aktywności i substancje uzależniające. Przykładem zaburzenia, które może stać się skutkiem każdego rodzaju traumy jest PTSD (zespół stresu pourazowego).

Zespół stresu pourazowego (PTSD)

PTSD charakteryzuje się intensywnym lękiem, natrętnymi wspomnieniami (tzw. flashbackami), poczuciem bezradności, a także unikaniem miejsc i sytuacji kojarzących się z traumą. Kluczowym elementem w kształtowaniu się PTSD jest brak kontroli nad traumatycznym wydarzeniem. Poczucie kontroli odgrywa fundamentalną rolę w naszym poczuciu bezpieczeństwa. Jego utrata może prowadzić do destrukcyjnych mechanizmów radzenia sobie, takich jak uzależnienia, które często są iluzoryczną próbą odzyskania tej kontroli.

Na przykładzie weteranów wojennych łatwo dostrzec, jak głęboki wpływ trauma ma na codzienne życie. Żołnierze wracający z pola bitwy często zmagają się z natrętnymi wspomnieniami i poczuciem nieustannego zagrożenia. Bez odpowiedniego wsparcia sięgają po alkohol lub inne substancje, by złagodzić napięcie i “wyłączyć” trudne emocje. Substancje te oferują chwilową ulgę, ale zamiast rozwiązywać problem, pogłębiają trudności i poczucie bezradności.

Można więc uznać, że wpływ traumy na uzależnienie to niezwykle popularne zjawisko. Aby skutecznie poradzić sobie z nałogiem, konieczne jest sięgnięcie głębiej i zajęcie się nierozwiązaną traumą. Tylko poprzez leczenie jej źródła możliwa jest trwała poprawa i wyjście z błędnego koła uzależnienia.

Wybór terapii traumy i uzależnienia

Ze względu na to, że trauma może wynikać z różnych doświadczeń, kluczowe jest dopasowanie terapii do indywidualnego problemu. Metoda może łączyć w sobie zarówno uzależnienie, jak i traumę, która może leżeć u jej źródła. Terapie takie jak EMDR, psychodrama, terapia oparta na więzi czy też CBT, są skuteczne w radzeniu sobie z obydwoma problemami i są dostosowywane do Twoich potrzeb oraz sytuacji. Pomoc terapeutyczna umożliwia nie tylko redukcję objawów uzależnienia, ale także przepracowanie bolesnych doświadczeń, co jest kluczowe dla w procesie leczenia.

Trauma i uzależnienie – nie jesteś sam.

Doświadczenia traumatyczne są niezwykle wrażliwym tematem, którego wiele osób unika. W leczeniu traumy, ale też uzależnienia, kluczowe jest podejście indywidualne, uwzględniające specyfikę sytuacji każdej osoby. Wpływ traumy na uzależnienie jest znaczący, ponieważ oba problemy często się ze sobą łączą i jedno może wpływać na drugie. Dlatego, jeśli czujesz, że Twoje uzależnienie ma głębsze korzenie, warto poszukać wsparcia.

Skontaktuj się z nami pod numerem 511 462 003, aby uzyskać pomoc dopasowaną do Ciebie.

Bibliografia:

Kristjánsdóttir, H.S. (2017). The prevalence of trauma and post-traumatic stress disorder among individuals who seek treatment for substance abuse.